Rok 2020 ustanowiony był w naszym mieście Rokiem Obchodów Stulecia Powrotu Starogardu do Państwa Polskiego. Przez cały rok przyznawane miały być pamiątkowe medale za zasługi z okazji tej wyjątkowej rocznicy. Plany pokrzyżowała pandemia koronawirusa i medale, których nie udało się wręczyć w zeszłym roku, wręczone zostaną w miarę możliwości w roku bieżącym.
Zgodnie z podjętą na sesji Rady Miasta w dniu 27 stycznia 2021 r. uchwałą, pamiątkowym medalem za zasługi z okazji 100. rocznicy powrotu Starogardu do Państwa Polskiego odznaczeni zostaną:
Zbigniew Bona – członek, założyciel Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Starogardzie Gdańskim. Prezes Bractwa w latach 2005 – 2008, 2010 – 2013, 2019 – obecnie, czterokrotny wiceprezes Bractwa. Mistrz Zjednoczenia KBS RP 2009/2010, Król Okręgu Pomorskiego 2008/2009 i 2011/2012, indywidualny Mistrz
Okręgu Pomorskiego w 2010 r., a także drużynowy Mistrz Okręgu Pomorskiego w 2011 r. Zwycięzca licznych konkursów strzeleckich w kraju i zdobywca wielu nagród. W 1999 r. odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Zjednoczenia KBS RP, w 2013 r. Krzyżem Komandorskim z Mieczami, a w 2017 r. Gwiazdą do Orderu Komandorskiego z Mieczami. Z kolei w 2014 r. został odznaczony najwyższym odznaczeniem Bractwa w Starogardzie Gdańskim – Krzyżem Zasługi Bractwa. Zasłużony dla ruchu Bractw Kurkowych w Okręgu Pomorskim, mentor i doradca wielu młodych pokoleń, osobiście
zaangażowany w odbudowę historycznej siedziby Bractwa przy ul. Mickiewicza.
Jan Brdak – od 2011 r. prezes starogardzkiego oddziału Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów. Pedagog, przez 52 lata uczył dzieci i młodzież. Obecnie opiekuje się seniorami. Kontynuuje 14-letnią tradycję ich sportowych zmagań. Co roku we wrześniu na Spartakiadę do Starogardu zjeżdżają seniorzy z całego powiatu starogardzkiego. Impreza cieszy się ogromnym zainteresowaniem i frekwencją. Dla członków Związku organizuje też szereg imprez okolicznościowych, jak Dzień Kobiet, Dzień Babci, Dzień Dziadka, spotkania świąteczne, a także kursy językowe, komputerowe, koncerty m.in. Koncert
Pieśni Maryjnych, wyjazdy do teatru i wycieczki.
Maria Berezowska-Makowska – długoletni kierownik Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Centrum Zdrowia Psychicznego i Leczenia Uzależnień w Starogardzie Gdańskim.
Renata i Roman Chajewscy – właściciele firmy istniejącej od 1993 r. firmy Eurobud. Stworzyli ośrodek wypoczynkowy w Iwicznie k. Kalisk, a także restaurację, hotel Ren, basen i spa w Starogardzie. Najnowszym przedsięwzięciem firmy jest Browar Kociewski, działający w Starogardzie przy ul. Skarszewskiej.
Mieczysław Chrulski – firma Chrulski Mieczysław Chemiczne Czyszczenie i Farbowanie Odzieży i Wyrobów Skórzanych działa na rynku od 1963 r. Oferuje pełen zakres profesjonalnych usług pralniczych.
Anna Zofia Czyżewska – urodziła się w miejscowości Rudniki k. Częstochowy. Tam dorastała, uczyła się i spędziła czas wojny. Nastoletnia Zofia działała w strukturach Armii Krajowej pełniąc obowiązki łączniczki. Swoją konspiracyjną działalność do samego końca utrzymała w tajemnicy przed najbliższymi.
W okresie wojny edukację zdobyła dzięki tzw. tajnym kompletom, a po jej zakończeniu zdecydowała się zdawać egzaminy na studia medyczne w Poznaniu. W oparciu o nakaz pracy młoda pani stomatolog została skierowana w swoje rodzinne strony, do miejscowości Myszków. Po upływie kilku lat wspólnie z rodziną
przeniosła się do Starogardu, rodzinnego miasta męża. Pracowała tutaj jako stomatolog w Szkole Podstawowej nr 2, Zakładach Spirytusowych Polmos, Fabryce Obuwia Neptun, Szkole Podstawowej nr 5, Przychodni Lekarskiej przy ul. Hallera.
Zbigniew Domachowski – propagator kultury w Starogardzie Gdańskim i na Kociewiu, założyciel Stowarzyszenia Miłośników Muzyki Jazzowej „Jazz Fan Club”, a także organizator koncertów muzyki jazzowej, bluesowej, folkowej i pokrewnych gatunków muzycznych. W szkołach średnich Starogardu Gdańskiego był organizatorem cyklu „Jazz to nic trudnego”. Zbigniew Domachowski jest też pomysłodawcą flagowego cyklu Stowarzyszenia „Muzyka w Kościele”. Za swoje osiągnięcia został umieszczony w prestiżowej encyklopedii Stanisława Danielewicza „Jazzowisko Trójmiasta”.
Stanisław Gerowski – instruktor harcerski w stopniu harcmistrza. Zawodowo związany ze Szkołą Podstawową nr 4 w Starogardzie Gdańskim oraz innymi szkołami, jako nauczyciel fizyki. Radny Rady Miejskiej Starogard Gdański II i III kadencji tj. w latach 1994 – 2002. Członek Zarządu Miejskiego w kadencji 1994-1998 oraz Członek Towarzystwa Miłośników Ziemi Kociewskiej. Aktywny chórzysta Męskiego Chóru przy parafii św. Mateusza w Starogardzie Gdańskim. Swoją pracę harcerską prowadził przede wszystkim w Szczepie Harcerskim „Orły Północy” działającym przy Szkole Podstawowej nr 4 w Starogardzie Gdańskim. W latach 1967 – 1984 był członkiem Rady Hufca oraz wybieranym przez Radę członkiem Komendy Hufca. W 1989 r. pomagał Józefowi Milewskiemu w wydaniu książki „Z dziejów i tradycji Harcerstwa Starogardzkiego (1921-1985)” opracowując wykazy członków władz hufca w latach 1964-1984. Obecnie mocno zaangażowany w przygotowania obchodów 100-lecia Harcerstwa Starogardzkiego.
Alfons Jabłoński – weteran II wojny światowej, uczestnik walk Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, w II Warszawskiej Dywizji Pancernej we Włoszech. Odznaczony za odwagę i bojowość w walce przez Siły Zbrojne we Włoszech GWIAZDĄ ITALI, The War Medal 1939 – 1945, Krzyżem Czynu Bojowego Polskich
Sił Zbrojnych na Zachodzie. Swoje młode lata poświęcił walce o wolną i niepodległą Polskę, o wolne Królewskie Miasto Starogard. Po powrocie do kraju włączył się w walkę i pracę nad odbudową Starogardu. Za wszystkie lata pracy na rzecz miasta i wybitne osiągnięcia w pracy społecznej, jako członek Związku Solidarności Polskich Kombatantów i Osób Represjonowanych, mianowany w roku 1999 na pierwszy stopień oficerski. Za działalność na rzecz członków związku i mieszkańców miasta odznaczony w 2007 r. medalem „Pro Memoria”, w roku 2012 medalem „Pro Patria” oraz medalem „Za zasługi dla Starogardu Gdańskiego”, w roku 2016 Krzyżem Pamiątkowym „Semper Fidelis”.
Mirosław Kalkowski – od wczesnych lat należał do ZHP. Był założycielem wędrownej drużyny turystycznej przy SM „Kociewie”. W 1987 r. wstąpił do Towarzystwa Miłośników Ziemi Kociewskiej, któremu prezesuje od 1997 r. Ściśle współpracował przy organizacji kolejnych Kongresów Kociewskich. Znany z zamiłowania do zbierania pamiątek z naszego regionu.
śp. Irena Krzykowska – przez wiele lat pełniła funkcję Prezesa Terenowego Koła Związku Represjonowanych Politycznie Żołnierzy Górników w Starogardzie Gdańskim oraz Związku Kombatantów, Osób Represjonowanych i Żołnierzy Wojska Polskiego Powiatu Starogardzkiego. Wielki społecznik, troszczący się nie tylko o sprawy mieszkańców, ale także o historię i tradycje miasta Starogard Gdański. Orędownik dialogu społecznego. Członkini Rady Seniorów przy prezydencie. Przez wiele lat szefowała sanitariatowi na pielgrzymim szlaku Grupy Kociewie.
Zygmunt Lewandowski – wieloletni, zasłużony pedagog. Pracę w zawodzie nauczyciela rozpoczął w 1949 r. w Kościerzynie. Ze Starogardem Gdańskim związany jest od 1966 r., kiedy to objął stanowisko Szkolnego Inspektora Oświaty. W latach 1969 – 1975 był dyrektorem Technikum Przemysłu Skórzanego
w Starogardzie Gdańskim. Od roku 1975 pełnił funkcję wizytatora Kuratorium Oświaty i Wychowania w Gdańsku. Był także nauczycielem w Studium Medycznym w Starogardzie Gdańskim. Uczył m.in. biologii, języków obcych – łaciny i języka niemieckiego. Dzięki znajomości języka niemieckiego udzielił
pomocy wielu Polakom, którzy podczas II wojny światowej zostali wraz z nim skierowani do przymusowej pracy w Niemczech.
Stefan Lubawski – dyrektor i członek Zarządu Zakładów Farmaceutycznych „Polpharma”, Przewodniczący Rady Nadzorczej Naukowej Fundacji Polpharmy, który aktywnie wspierał szeregi inicjatyw społecznych na terenie miasta, w szczególności w zakresie kultury i sportu. Organizator Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej na terenie Starogardu Gdańskiego. Jako dyrektor ZF „Polpharma” bardzo mocno przyczynił się do uzyskania przez zakład wysokiej pozycji w polskim przemyśle farmaceutycznym.
Henryk Ładyszkowski – wieloletni pracownik Starogardzkich Zakładów Farmaceutycznych „Polfa”. Należał do nielegalnej organizacji młodzieżowej „Jord-Just” działającej na terenie Starogardu Gdańskiego, która m.in. przygotowywała i rozwieszała afisze o treściach antystalinowskich. Został skazany na karę
więzienia wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Gdańsku z dnia 19.09.1952 r. Warunkowo zwolniony w dniu 14.06.1954 r. po odbyciu części kary. W latach 1990 – 1994 radny I kadencji Rady Miejskiej Starogard Gdański. Członek Związku Solidarności Polskich Kombatantów. W 2006 r. za zasługi w działalności na rzecz organizacji kombatanckiej został odznaczony przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego Srebrnym Krzyżem Zasługi. W roku 2014 za wybitne zasługi w obronie niepodległości i suwerenności Państwa Polskiego w latach 1939 – 1956 odznaczony przez Prezydenta
Rzeczpospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego Krzyżem Orderu Krzyża Niepodległości.
Lech Magnuszewski – absolwent Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu – magister prawa. W latach 1976 – 97 sędzia Sądu Rejonowego w Starogardzie Gdańskim, w latach 1989 – 97 Prezes Sądu Rejonowego w Starogardzie Gdańskim, a potem sędzia Sądu Apelacyjnego w Gdańsku. Obecnie Sędzia w stanie
spoczynku. Od 1996 r. Prezes Zarządu Rejonowego LOK, a od 1998 Prezes Zarządu Głównego Stowarzyszenia Kociewskiego. Król Kurkowy KBS w Starogardzie na rok 2004/05 („Roztropny”) i na rok 2011/12 („Roztropny II”). Wieloletni Prezes Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Starogardzie Gdańskim (w l. 1993–96, 1996–99, 2008–11,2011-2017), Prezes Okręgu Pomorskiego Zjednoczenia KBS RP w latach 1995-2000, 2015 – obecnie. Członek Zarządu Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich RP w Poznaniu. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Krzyżem Komandorskim z Mieczami Orderu Zasługi Zjednoczenia KBS RP. W 2017 r. odznaczony Gwiazdą do Orderu Komandorskiego z Mieczami Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich RP. W 2014 odznaczony Orderem Zasługi Bractwa w Starogardzie Gdańskim. Mentor wielu Bractw w Okręgu Pomorskim i w Polsce. Zasłużony w rozwoju ruchu brackiego i osobiście zaangażowany w rozwój i reaktywowanie nowych Bractw. Autor kilku dużych, w tym wielkoformatowych wystaw związanych z podróżami po świecie. W 2018 r. otrzymał nagrodę Prezydenta Miasta Starogard Gdański „Bene Meritus”, co znaczy dobrze
zasłużony miastu i całemu regionowi.
Wojciech Mokwa – harcmistrz i długoletni komendant Hufca Starogard Gdański. „Człowiek orkiestra” – tak sam o sobie mówi. Od 33 lat jest instruktorem ZHP. Przez całe swoje życie z wielką pasją oddaje się harcerstwu, zarażając nią dzieci i młodzież. Jego wielkie oddanie oraz zaangażowanie i codzienna aktywność przekładają się na pracę drużyn w starogardzkim hufcu. Wychował wielu drużynowych oraz przybocznych, którzy pod jego okiem ukończyli kursy przewodników i drużynowych.
Janusz Nowak – dyplomowany trener lekkiej atletyki I klasy, a także wieloletni nauczyciel wychowania fizycznego w starogardzkich szkołach. Był działaczem i członkiem Zarządu Gdańskiego Okręgowego Związku Lekkiej Atletyki oraz organizatorem i animatorem pierwszych czterech edycji Biegu Kociewskiego. Obecnie jest wiceprezesem Kociewskiego Klubu Biegacza Starogard Gdański oraz działaczem w Społecznej Radzie Sportu Miasta Starogard Gdański. Od kilku lat jest znanym w środowisku podróżnikiem, a także popularyzatorem swoich wypraw, które opisuje w książkach. Został nagrodzony Złotym Medalem Polskiego Komitetu Olimpijskiego, Złotą Odznaką Polskiego Związku Lekkiej Atletyki, a także odznaką Zasłużonego Trenera Lekkiej Atletyki oraz Zasłużonego Trenera i Działacza LZS.
Jacek Ozimek – instruktor harcerski w stopniu podharcmistrza, Harcerz Rzeczypospolitej, nauczyciel. Z harcerstwem związany od końca lat 60-tych najpierw w szczepie Szarych Szeregów działającym przy Szkole Podstawowej Nr 6, następnie w latach 80-tych XX wieku w Szczepie Helios działającym przy Szkole Podstawowej Nr 1 w Starogardzie Gdańskim oraz w powołanym na bazie 2. Starogardzkiej Drużyny Harcerzy im. ks. J. Poniatowskiego Szczepie Środowiskowym Jaszczur. Wraz z przyjaciółmi w latach 80-tych reaktywował działalność 2. Starogardzkiej Drużyny Harcerzy im. Ks. J. Poniatowskiego. Uczestnik zlotu krakowskiego w roku 1981 zorganizowanego przez tworzący się wówczas niezależny ruch Kręgów Harcerskich im. Andrzeja Małkowskiego (KIHAM). Wraz z drużyną włącza się w niezależny ruch harcerski będący opozycją dla oficjalnie działającego harcerstwa. W połowie lat 80 XX wieku był jednym z twórców niezależnego harcerstwa w Starogardzie.
Krystian Pomierski – instruktor harcerski w stopniu harcmistrza, nauczyciel historii. Od 1971 r. do chwili przejścia na emeryturę związany ze Szkołą Podstawową nr 1, a później Gimnazjum nr 1 im. Mikołaja Kopernika w Starogardzie Gdańskim. Od wczesnej młodości związany z działalnością harcerską.
W latach 60-tych prowadził 23. drużynę Szczepu Polon (działającego przy Liceum Ogólnokształcącym w Starogardzie Gd.) – tzw. fanfarową (20 fanfar i 8 werbli), która dała początek orkiestrze Zygmunta Karbowskiego. Następnie działał w Szczepie Helios przy Szkole Podstawowej nr 1 w Starogardzie Gdańskim. Od 1971 r. członek Komendy Hufca ZHP w Starogardzie, od 1980 r. przewodniczący Komisji Rewizyjnej Hufca. Od 1984 do 1991 r. członek Rady Hufca oraz członek Komendy Hufca. Obecnie mocno zaangażowany w przygotowania do obchodów 100-lecia Harcerstwa Starogardzkiego.
Mariusz Popławski – prezes spółki Gama. Mariusz Popławski i firma Gama od wielu lat wspierają koszykówkę młodzieżową w naszym regionie. Gama Akademia Koszykówki to regionalny projekt opracowany w celu popularyzacji i rozwoju koszykówki, którego misją jest sportowa aktywizacja dzieci oraz młodzieży na Kociewiu.
Antoni Popławski – w 1962 r. rozpoczął pracę jako nauczyciel w Szkole Podstawowej nr 4 w Starogardzie Gdańskim, a także wychowawca w Studium Pielęgniarskim. Od 1964 r. pełnił funkcję zastępcy kierownika kadr i szkolenia w starogardzkich zakładach farmaceutycznych. W 1970 r. rozpoczął pracę w starogardzkim handlu, początkowo jako zastępca dyrektora handlowego, a następnie jako dyrektor Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Handlu Spożywczego. Od momentu powołania Wojewódzkiej Spółdzielni Spożywców o/Starogard Gdański, aż do roku 1982, pełnił w niej funkcje kierownicze. W tymże roku został Prezesem Powszechnej Spółdzielni Spożywców, a następnie Prywatnej Spółki Spożywców w Starogardzie Gdańskim, którą kierował do czasu przejścia na emeryturę w kwietniu 2005 r. W latach tych wspomniane spółdzielnie były wiodącymi w naszym województwie. Prócz działalności gospodarczej Spółdzielnie kierowane przez Antoniego Popławskiego prowadziły liczne działania społeczne, wielokrotnie wspierając starogardzki sport, kulturę oraz służbę zdrowia. Po dzień dzisiejszy czynnie uczestniczy w życiu społecznym jako Prezes Stowarzyszenia Pomocy Dzieciom.
Stanisław Tobieński – zasłużony działacz kultury fizycznej. Od 1986 r. kierownik drużyny i dyrektor Klubu Piłkarskiego Wierzyca w Starogardzie Gdańskim, odznaczony brązową, srebrną i złotą oznaką PZPN. W latach 2008-2010 kierownik drużyny KS „Polanka”, natomiast w latach 2011-2018 menadżer zespołu
seniorów w klubie Beniaminek 03. W 1981 r. otrzymał odznakę Zasłużonego Ziemi Gdańskiej. W 1984 r. został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi, natomiast 1986 r. odznaką Zasłużonego dla Miasta Starogard. Obecnie członek Społecznej Rady Sportu działającej przy Prezydencie Miasta Starogard Gdański.
Tadeusz Żurawski – członek zarządu Powiatowej Rady ds. Kombatantów Osób Represjonowanych oraz Żołnierzy Wojska Polskiego. Od roku 1997 członek Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych w Starogardzie Gdańskim. Uprawnienia kombatanckie nabył z racji pobytu wraz z rodzicami w obozie niemieckim w Jabłonowie. W latach 1967–1990 pełnił obowiązki dyrektora Rejonowego Przedsiębiorstwa Melioracyjnego w Starogardzie Gdańskim.
Wniosek o przyznanie medali złożyła kapituła w składzie Prezydent Miasta Starogard Gdański Janusz Stankowiak, Przewodnicząca Rady Miasta Anna Benert, Przewodniczący Klubu Radnych Nasz Starogard Marek Jankowski oraz Przewodniczący Klubu Radnych Prawo i Sprawiedliwość Mieczysław Płaczek. Za przyjęciem uchwały głosowało 17 radnych, 2 nie oddało głosu, a 2 było nieobecnych.
Małgorzata Rogala
Zastępca Naczelnika Wydziału Informacji Społecznej
Redaktor Naczelna „Starogardzkiego Ratusza”
