W Gdańsku startuje międzynarodowy projekt ECOMARINAS, który jest wspólną inicjatywą ośmiu organizacji partnerskich z Polski, Litwy, Szwecji i Niemiec. Jego celem jest poprawa jakości wód oraz ochrona ekosystemu Bałtyku poprzez współpracę transgraniczną i wymianę wiedzy, angażując lokalne władze, operatorów marin, instytucje badawcze i organizacje pozarządowe. Projekt zyskał dofinansowanie Unii Europejskiej w wysokości 2 mln euro.
Start projektu został zainaugurowany podczas konferencji prasowej, na jednej z gdańskich marin.
– Nie pierwszy raz informujemy o różnego rodzaju ekologicznych rozwiązaniach, ale do tej pory były one cząstkowe. Dzisiaj natomiast chcemy powiedzieć o strategicznym, kompleksowym programie, który będziemy realizować wspólnie z partnerami z całego basenu Morza Bałtyckiego – z Litwy, ze Szwecji czy z Niemiec – mówił Piotr Borawski, zastępca prezydent Gdańsk ds. mobilności i bezpieczeństwa. – Wartość projektu, to 2,5 miliona euro, na który otrzymaliśmy 80% dofinansowania, czyli 2 miliony euro. Co ważne, to nie tylko twarda infrastruktura, ale różnego rodzaju działania miękkie, edukacyjne, które będą wspierać powstanie infrastruktury w tym miejscu i będą pokazywać przede wszystkim dobre praktyki zachowania, jakich oczekujemy od użytkowników. Realizacja projektu potrwa kolejne 3 lata.
Projekt będzie realizowany między innymi w jednej z istniejących marin w Gdańsku. Głównym jego założeniem jest wdrożenie szerokiego wachlarza rozwiązań, które będą miały na celu poprawę standardów zarządzania zasobami wodnymi w przystaniach jachtowych. Kluczowe działania obejmą wprowadzenie nowoczesnego systemu do odbioru niebezpiecznych substancji z jednostek pływających, takich jak oleje, smary i chemikalia. W ramach projektu planowane jest również zredukowanie zanieczyszczenia ściekami z łodzi oraz opracowanie analizy możliwości ograniczenia wpływu przystani jachtowych na ekosystemy wodne.
Realizacja projektu „Ecomarinas” ma na celu nie tylko poprawę jakości wód, ale także zwiększenie efektywności zarządzania zasobami wodnymi w marinach. Kluczowym elementem projektu jest nawiązanie współpracy transgranicznej oraz wymiana wiedzy i zrównoważonych praktyk stosowanych w krajach nadbałtyckich. W jego ramach przewidziana jest seria wizyt studyjnych oraz szereg działań polegających na przeprowadzeniu kompleksowej analizy porównawczej i badań w celu zidentyfikowania potencjalnych rozwiązań w zakresie zrównoważonego wykorzystania wody. Pierwsza wizyta studyjna w ramach projektu odbyła się w dniach 2-8 września w ramach rejsu na pokładzie żaglowca STS Generał Zaruski na trasie Gdańsk – Vastervik. Marina Slottsholmen w Västervik w Szwecji, jeden z partnerów w projekcie, to jedna z najbardziej innowacyjnych marin w rejonie, której rozwiązania posłużą jako przykład zrównoważonych praktyk dla innych marin. Celem wizyty była wymiana wiedzy i doświadczeń pomiędzy krajami zaangażowanymi w projekt.
– Gdański Ośrodek Sportu z dumą uczestniczy w projekcie Ecomarinas. Chciałbym podkreślić, że jesteśmy liderem tego projektu, co pozwala nam na skuteczne i kompleksowe podejście do wdrażania zaplanowanych działań. W ramach Ecomarinas, w jednej z naszych marin wdrożymy systemy, które umożliwią odbiór i bezpieczne przechowywanie substancji niebezpiecznych pochodzących z jachtów – mówił Leszek Paszkowski, dyrektor Gdańskiego Ośrodka Sportu. – To jednak tylko początek. Przewidujemy również możliwość zastosowania innych rozwiązań, takich jak pompy ściekowe, stacje mycia naczyń, czy myjnie dla jachtów. Naszym celem jest uczynienie mariny miejscem przyjaznym dla środowiska, ale i wygodnym dla użytkowników. Chcemy także zwrócić uwagę na aspekt edukacyjny projektu – edukacja ekologiczna to bardzo ważny element naszego działania. Planujemy prowadzenie kampanii zwiększającej świadomość na temat ochrony Bałtyku, skierowanej zarówno do żeglarzy, jak i mieszkańców Gdańska.
Wdrożenie nowoczesnych rozwiązań technologicznych oraz zaangażowanie lokalnej społeczności w działania ekologiczne to kluczowe aspekty, które pozwolą na długoterminową ochronę środowiska naturalnego. W marinach partnerskich zostaną zrealizowane pilotażowe inwestycje, w tym innowacyjna instalacja do odbioru substancji niebezpiecznych, która umożliwi i uprości utylizację olejów, smarów lub innych substancji szkodliwych dla środowiska odprowadzanych bezpośrednio do wody.
Olga Sarna, prezeska Fundacji MARE i koordynatorka działań edukacyjnych w projekcie, podkreśla znaczenie działań edukacyjnych jako kluczowego elementu w walce o ochronę środowiska morskiego.
– Fundacja MARE od wielu lat współpracuje Gdańskim Ośrodkiem Sportu i miastem Gdańsk realizując projekty na rzecz ochrony Morza Bałtyckiego i jesteśmy bardzo dumni z tego, że możemy być partnerem w projekcie Ecomarinas. Naszą rolą będzie koordynacja działań edukacyjnych – mówiła Olga Sarna, Prezeska Zarządu Fundacji MARE. – Celem tego projektu jest edukacja, zarówno operatorów marin, żeglarzy, jak i całego społeczeństwa. Chcemy poprzez nasze działania zwrócić uwagę na to, jaki wpływ ma żegluga na stan ekosystemu Morza Bałtyckiego. Jednocześnie opracowujemy szereg rozwiązań, swojego rodzaju mapę drogową, dla żeglarzy i operatorów marin o tym, jak ten negatywny wpływ mogą minimalizować i jakie rozwiązania wdrażać w swoich marinach i przystaniach. Bardzo ważnych dla nas jest także to, aby wśród ogółu społeczeństwa, wszystkich użytkowników morza, wzbudzać wrażliwość ekologiczną i odbudowywać pewnego rodzaju połączenie z wodą i pracować nad tą relacją. Poprzez poczucie połączenia z morzem, ochrona Bałtyku staje się dla nas czymś naturalnym.
Na zakończenie projektu zaplanowane jest międzynarodowe Forum Zrównoważonej Infrastruktury Żeglarskiej, które skupi się na promowaniu innowacyjnych rozwiązań w zarządzaniu przystaniami jachtowymi i podniesie rangę Gdańska na żeglarskiej mapie Południowego Bałtyku.
Projekt ECOMARINAS prowadzony jest przez Gdański Ośrodek Sportu we współpracy z Województwem Pomorskim, Gminą Tolkmicko, Uniwersytetem Kłajpedzkim, Administracją Rejonu Neringa, Mariną Slottsholmen Vestervik, Organizacją Coastal Union Germany oraz Fundacją MARE. Projekt ECOMARINAS uznany za operację o znaczeniu strategicznym (Operation of Strategic Importance), będzie realizowany przez 36 miesięcy w zgodzie z celami Programu Interreg Południowy Bałtyk oraz Strategii UE dla regionu Morza Bałtyckiego (EUSBSR).
Fundacja MARE powstała w 2016 roku i jest jedyną organizacją pożytku publicznego w Polsce, której działania skupiają się wyłącznie na ochronie ekosystemów morskich, ze szczególnym naciskiem na ochronę Morza Bałtyckiego. Misją MARE jest ochrona ekosystemów morskich, poprzez dążenie do zmian społecznych i politycznych. Dążymy do przyszłości, w której społeczeństwo będzie posiadać wrażliwość i świadomość ekologiczną oraz żyć w harmonii z morzami i oceanami. Do przyszłość, w której morza i oceany tętnią życiem i nie są nieustannie narażane na negatywne skutki działalności człowieka. Główne obszary działań MARE to temat odpadów morskich (plastik i sieci widmo), niebezpieczne wraki oraz zrównoważone rybołówstwo.Paulina Chełmińska
Urząd Miejski w Gdańsku
