Już po raz 8. w naszym mieście odbędzie się Gdański Tydzień Demokracji. W dniach 13-19 września zaplanowano m.in. dyskusje, warsztaty, spotkania i wykłady z udziałem dziennikarzy, kreatorów opinii i działaczy społecznych specjalizujących się obszarze demokracji, wolności słowa i praw człowieka. Zainaugurowany zostanie również kolejny sezon Gdańskich Lekcji Obywatelskich, a miłośnicy czytelnictwa będą mogli odwiedzać Targi Książki. Sercem wydarzeń będzie Europejskie Centrum Solidarności.
Pierwsza edycja Gdańskiego Tygodnia Demokracji odbyła się we wrześniu 2016 roku z inicjatywy prezydenta Pawła Adamowicza. Wydarzenie nawiązuje do ustanowionego przez ONZ Międzynarodowego Dnia Demokracji, które przypada corocznie 15 września. Każdego roku podczas spotkań GDT poszukiwanie są rozwiązania dla aktualnych wyzwań i problemów. W tym roku szczególny nacisk będzie położony na tematykę świadomego zarządzania informacjami.
– Po co w czasach, kiedy mamy już demokratyczny rząd, chcemy nadal zajmować się demokracją? To właśnie idealny moment, by wychowywać kolejne pokolenia, które będą czujne na wszelkie przejawy jej zagrożeń. Właśnie wokół tego skonstruowany jest program Gdańskiego Tygodnia Demokracji – mówi Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska – Rozpoczynamy Gdańskimi Targami Książki, ponieważ wolność słowa, wolność wypowiedzi, debata i dyskusja to właśnie serce demokracji. Druga część cyklu wydarzeń, od poniedziałku 16 września, skupi się na pracy i współpracy z młodymi ludźmi. To wszystko wplata się w program Gdańskich Lekcji Obywatelskich. W tym roku poszerzamy program lekcji o moduł poświęcony Europie. Zachęciły nas do tego nie tylko wybory, które odbyły się w czerwcu, ale także to, że od 1 stycznia, przez pierwszą połowę roku 2025 Polska będzie przewodziła Radzie Unii Europejskiej. Z tej okaz naszym gościem będzie Magdalena Sobkowiak-Czarnecka, podsekretarz stanu w pionie ds. Unii Europejskiej, która odpowiada za przygotowanie polskiej prezydencji. Trzeci moduł jest związany z edukacją medialną. Zaprosiliśmy do współpracy najlepszych dziennikarzy, którzy chcą pracować z młodymi ludźmi nad tym, jak wyszukiwać prawdziwe informacje, jak je sprawdzać i nie dać sobą manipulować. Między innymi Magdalena Rigamonti, Michał Fedorowicz, Radomir Wit i Jarosław Włodarczyk będą rozmawiać z młodzieżą o tym, jak bronić się przed wpływem dezinformacji. To wszystko łączy klamra demokracji.
Gdańskie Targi Książki
Gdańskie Targi Książki to święto dobrej literatury: tej popularnej, nagradzanej, ale i niszowej, mniej znanej. Tegoroczna edycja, która odbędzie się w dniach 13-15 września w Europejskim Centrum Solidarności będą czasem spotkań autorskich i głośnych premier wydawniczych. To także okazja, by porozmawiać o literaturze i kulturze z pisarzami i pisarkami, wziąć udział w debatach, warsztatach i panelach dyskusyjnych. Królować będzie proza, poezja, reportaż, komiks, literatura dziecięca i młodzieżowa (young adult). Ważne miejsce w programie zajmują również lokalni pisarze i pisarki oraz ich najnowsze publikacje.
– Gdańskie Targi Książki odbędą się w Europejskim Centrum Solidarności już po raz trzeci. W ubiegłym roku odwiedziło nas 46 tysięcy osób. Wspólnie ze Sztuką Wyboru i miastem Gdańsk organizujemy nie tylko targi i prezentacje wydawnictw i wystawców, ale też szereg spotkań – mówi Jakub Kufel, kierownik Działu Naukowego i Biblioteki ECS. – W tym roku zaplanowaliśmy 70 spotkań i ofertę zarówno dla młodzieży, pasjonatów historii czy rodzin z dziećmi. Nieprzypadkowo łączymy targi z Tygodniem Demokracji. Naszym zdaniem czytelnictwo, wspieranie czytelnictwa, budowania takiego kapitału wśród młodzieży czy osób dorosłych wspiera kulturę demokratyczną. Zarówno w okresie PRL mieliśmy świadomość, że osoby, które czytały książki miały większą świadomość i zmieniały system polityczny. W naszych czasach jest podobnie, nasza wiedza o świecie pomaga w budowaniu świadomych wyborów.
W tym roku po raz kolejny podczas Targów Książki zostanie przyznana nagroda Ambasador Nowej Europy dla najlepszej książki, która dotyczy solidarności i kultury obywatelskiej. Przyznana zostanie także nagroda edytorska dla osób, które tworzą książki. Swój finał będzie miała również Akademia Reportażu ECS, podczas którego uczestnicy zajęć zaprezentują efekty swoich prac.
Na odwiedzających czekać będą wydarzenia rozlokowane w audytorium na parterze, bibliotece ECS, mediatece, sali wielofunkcyjnej i salach warsztatowych, a także w specjalnym pawilonie. Będzie można spotkać tam ponad 100 pisarzy i pisarek oraz zaproszonych gości. W programie znalazło się ponad 80. wystawców i wiele wydarzeń – w tym spotkania m.in. z Mariuszem Szczygłem, Michałem Rusinkiem, Filipem Springerem, Stefanem Chwinem i Michałem Bilewiczem. Wstęp na targi oraz udział we wszystkich wydarzeniach literackich będą bezpłatne.
Godzinowy program Gdańskich Targów Książki 2024
Gdańskie Lekcje Obywatelskie
Podczas Gdańskiego Tygodnia Demokracji zostaną zainaugurowane także Gdańskie Lekcje Obywatelskie. To projekt skierowany do młodzieży na każdym etapie edukacji. Zajęcia przygotowano dla przedszkolaków, uczniów szkół podstawowych, jak i ponadpodstawowych. Uczniowie wraz z zaproszonymi na lekcje gośćmi będą podejmować ważne dla współczesnego świata tematy. W tym sezonie cykl lekcji obywatelskich poszerzy się o edukację europejską, co ma związek z prezydencją Polski w UE w 2025 roku.
– Przez trzy lata stworzyliśmy markę i modę. Markę „Gdańskich Lekcji Obywatelskich”, która zna już cała Polska oraz modę na obywatelskość. Uczniowie w swoich plecakach noszą konstytucję i dyskutują na temat samorządności w swoich szkołach, ale – co najważniejsze – chcą ją praktykować – mówi Agnieszka Tomasik, dyrektorka ZSO nr 8 w Gdańsku, liderka Kreatywnej Pedagogiki. – Bardzo się cieszę, że zaczynamy czwarty sezon także z nowymi ideami i nowymi scenariuszami Gdańskich Lekcji Obywatelskich. Nasi nauczyciele przygotowali scenariusze lekcji edukacji europejskiej od przedszkola aż po maturę. Edukację europejską, jako dobre praktyki, prezentujemy nie tylko w Gdańsku, ale też na forum szkół w całej Polsce. Będą one stanowić wskazówki do edukacji europejskiej w całym kraju tak, jak gdańskie lekcje obywatelskie przyczyniły się do powstania programu edukacji obywatelskiej w Ministerstwie Edukacji Narodowej.
W poniedziałek, 16 września, o godz. 9.00 w Europejskim Centrum Solidarności, uczniowie i ich nauczyciele wysłuchają sześciu lekcji w formule szybkich wykładów. Poruszane tematy będą dotyczyły praw młodzieży, przedsiębiorczości, asertywności, spraw obywatelskich i edukacji obywatelskiej. Lekcje poprowadzą Aleksandra Dukiewicz, prezydent Gdańska, Agnieszka Wiśniewska z Krytyki Politycznej, Karolina Opolska, dziennikarka TVP, Kuba Kaługa, reporter Radia Gdańsk, Łukasz Zagórski, dziennikarz TVN oraz Agnieszka Tomasik, liderka Kreatywnej Pedagogiki.
Od października uczniowie i nauczyciele będą realizowali edukację obywatelską w swoich szkołach i spotykać się podczas sieciujących konferencji i obywatelskich eventów. Na Gdański Model Edukacji Obywatelskiej składają się m.in. takie działania jak: cykl lekcji obywatelskich, uczniowskie wizyty studyjne w instytucjach miejskich, spotkania z samorządowcami i działaczami zaangażowanymi w życie obywatelskie, warsztaty i wykłady dla nauczycieli.
– 11 października po raz kolejny odbędą się powszechne wybory do samorządów uczniowskich i głosowania na budżety uczniowskie w gdańskich szkołach, bo wierzymy, że jeżeli przez 12 lat każdy uczeń gdańskiej szkoły zagłosuje tego samego dnia, to za kilkanaście lat w Gdańsku znowu podniesie się frekwencja. Bo wtedy będą jako dorośli głosować z przyzwyczajenia, jako pewien rytuał bycia obywatelem – dodała Agnieszka Tomasik.
Nad scenariuszami lekcji pracowali nauczyciele gdańskich szkół, będący uczestnikami programu Kreatywna Pedagogika. To unikatowy projekt w skali kraju. Kluczowym jego aspektem jest przedstawienie informacji dotyczących współczesnych wyzwań społecznych oraz politycznych w Polsce i na świecie oraz promowanie kultury dialogu między różnymi środowiskami ideowymi, politycznymi, wyznaniowymi i światopoglądowymi.
WAŻNE: udział w wydarzeniach był wyłącznie na zapisy dla uczniów. Miejsca zostały wyczerpane. Lekcje Obywatelskie, które odbędą się w poniedziałek, 16 września w godz. 9.00-11.00 będzie można oglądać online na portalu gdansk.pl.
Edukacja Medialna
W tym roku, podczas Gdańskiego Tygodnia Demokracji, obędą się także warsztaty edukacji medialnej, które poprowadzą goście zaproszeni przez Press Club Polska. Czołowi dziennikarze z Polski, Białorusi i Ukrainy porozmawiają z uczniami na tematy m.in. propagandy wojennej, algorytmów, ograniczeniu dostępu do informacji oraz manipulacji użytkownikami na platformach społecznościowych.
Edukacja medialna została uznana przez UNESCO za jedną z najbardziej kluczowych kompetencji XX wieku. Niezwykle istotne jest kształtowanie od najmłodszych lat umiejętności świadomego, krytycznego, odpowiedzialnego korzystania i tworzenia przekazów medialnych.
Z uczniami swoimi doświadczeniami z pracy dziennikarskiej podzielą się m.in. Magdalena Rigamonti (onet.pl), Michał Fedorowicz (Polityka w Sieci / Europejski Kolektyw Analityczny Res Futura), Magdalena Kicińska („Magazyn Opinii Pismo”), Żenia Klimakin („Nowa Polsza”Ukraina), Radomir Wit (TVN24) i Jarosław Włodarczyk (Press Club Polska).
Spotkania z wyjątkowymi gośćmi
Wydarzenia Gdańskiego Tygodnia Demokracji, które będą odbywały się w dniach 16-18 września są zamknięte dla publiczności. Zaplanowano jednak transmisje poniższych spotkań.
W poniedziałek, 16 września, o godz. 11.30 Henryk Sawka poprowadzi w Europejskim Centrum Solidarności warsztat rysowniczy dla młodzieży. Opowie jak obserwuje otoczenie, skąd czerpie pomysły i jak potem powstają z nich rysunkowe komentarze rzeczywistości.
Młodzież zebrana w Europejskim Centrum Solidarności gościć będzie także minister Magdalenę Sobkowiak-Czarnecką odpowiedzialną za przygotowania do polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej w 2025 roku.
W Gdańsku będziemy gościć także Magdalenę Sobkowiak-Czarnecką podsekretarz stanu w pionie ds. Unii Europejskiej, która we wtorek, 17 września, o godz. 13.00 spotka się uczniami i opowie o przygotowaniach oraz planach Polski związanych z prezydencją naszego kraju w UE.
Młodzież będzie miała okazję rozmowy z Krzysztofem Kaźmierczakiem, dziennikarzem z Poznania, kolegą redakcyjnego zamordowanego Jarosława Ziętary, który od 1992 roku zajmuje się sprawą jego porwania i zabójstwa. To okazja by dowiedzieć się więcej o ryzykach dziennikarskich i wolności słowa. Spotkanie odbędzie się w środę, 18 września o godz. 11.00.
Gdański Tydzień Demokracji zwieńczy debata z przesłaniem finałowym, w której weźmie udział m.in. Radomir Wit. Odbędzie się ona 18 września o godz. 12.30.
W czwartek, 19 września o godz. 18.00 w bibliotece ECS zaplanowano inscenizację wywiadu Aliny Kietrys z Lechem Bądkowskim, pn. „To wszystko kwestia poczucia odpowiedzialności”. Wywiad Aliny Kietrys z Lechem Bądkowskim został nagrany krótko po Sierpniu 1980 dla Muzeum Historii Literatury w Warszawie. Nigdy nie został wyemitowany. Wywiad składa się z dwóch części, nagrywanych w różnym czasie. Największym atutem tego wywiadu jest to, że Lech Bądkowski sam opowiada o swoim domu rodzinnym w Toruniu, młodości, wydarzeniach w czasie wojny i późniejszej działalności, o swoim stosunku do własnego pisarstwa. Opowiada o sytuacji w bitwie o Narwik, za którą został odznaczony najważniejszym odznaczeniem wojennym, Orderem Virtuti Militari. Poznajemy bliżej Lecha Bądkowskiego w historii opowiadanej przez niego samego. W rolę Aliny Kietrys, dziennikarki, wcieli się Miłosława Kosmulska, wnuczka Lecha Bądkowskiego, rolę Lecha Bądkowskiego odegra Jerzy Kiszkis, aktor teatralny i filmowy.
Program Gdańskiego Tygodnia Demokracji
PONIEDZIAŁEK, 16.09.2024
audytorium ECS
godz. 9.00-11.00
Oficjalne otwarcie Gdańskiego Tygodnia Demokracji – oglądaj na gdańsk.pl
Sześć lekcji-wykładów dla młodzieży szkolnej – TRANSMISJA na gdansk.pl.
Tematy i prelegenci:
- Przedsiębiorczość i sprawczość – Aleksandra Dukiewicz, prezydent Gdańska
- Ja obywatel: moje, twoje, nasze – Agnieszka Wiśniewska, Krytyka Polityczna
- Mam prawo mówić NIE! Od asertywności do nieposłuszeństwa obywatelskiego – Karolina Opolska, TVP3
- W świecie narracji i manipulacji, Kuba Kaługa, Radio Gdańsk
- Razem dla dobra innych – Łukasz Zagórski, TVN
- Nowe lekcje obywatelskie o Unii Europejskiej: od Konwencji Praw Dziecka po prawa obywatelskie – Agnieszka Tomasik, Gdańskie Lekcje Obywatelskie
godz. 11.30-13.45 Warsztat rysowniczy z Henrykiem Sawką. Wprowadzenie: Magdalena Rigamonti, Jarosław Włodarczyk (Press Club Polska) – TRANSMISJA na gdansk.pl.
WTOREK, 17.09.2024
sala wielofunkcyjna ECS
godz. 10.00-11.00
temat: Algorytmy i bańki informacyjne
- lekcja: Jarosław Włodarczyk (Press Club Polska)
- dyskusja: Magdalena Kicińska („Magazyn Opinii Pismo”), Michał Fedorowicz (Polityka w Sieci / Europejski
- kolektyw Analityczny Res Futura)
- prowadzenie: Magdalena Rigamonti (onet.pl, Press Club Polska)
godz. 11:30-12:30
temat: Narracje jako narzędzie manipulacji
- lekcja: Jarosław Włodarczyk (Press Club Polska)
- dyskusja: Magdalena Kicińska („Magazyn Opinii Pismo”), Michał Fedorowicz (Polityka w Sieci / Europejski Kolektyw Analityczny Res Futura)
- prowadzenie: Magdalena Rigamonti (onet.pl, Press Club Polska)
godz. 11:30-12:30 (w bibliotece ECS)
Spotkanie nauczycieli wdrażających projekt Gdańskich Lekcji Obywatelskich z Podsekretarz Stanu, pion ds. Unii Europejskiej – panią Magdaleną Sobkowiak-Czarnecką.
godz. 13.00-14.00
Spotkanie młodzieży z panią Magdaleną Sobkowiak-Czarnecką, podsekretarz stanu, pion ds. Unii Europejskiej – TRANSMISJA na gdansk.pl.
ŚRODA, 18.09.2024
sala wielofunkcyjna ECS i biblioteka ECS
godz. 10.00-11.00
temat: Propaganda wojenna
- lekcja: Jarosław Włodarczyk (Press Club Polska)
- dyskusja: Nadzieja Bielachwoscik (Media IQ, Białoruś), Żenia Klimakin („Nowa Polsza” Ukraina), Radomir Wit (TVN24)
- prowadzenie: Magdalena Rigamonti (onet.pl, Press Club Polska)
godz. 10.00-11.00
- Spotkanie z Krzysztofem Kaźmierczakiem
- Prowadzenie: Magdalena Rigamonti (onet.pl, Press Club Polska), Jarosław Włodarczyk (Press Club Polska)
- TRANSMISJA na gdansk.pl
godz. 12.30-13.30 Debata z przesłaniem finałowym GTD (udział Radomira Wita)
– TRANSMISJA na gdansk.pl.
godziny popołudniowe – spotkanie autorskie Radomira Wita.
CZWARTEK, 19.09.2024
biblioteka ECS
godz. 18:00-20:00
- Inscenizacja wywiadu Aliny Kietrys z Lechem Bądkowskim „To wszystko kwestia poczucia odpowiedzialności”
- TRANSMISJA na gdansk.pl.
Marta Formella
Urząd Miejski w Gdańsku
