Decyzją eksperckiego jury nasze miasto ma szansę stać się Europejską Stolicą Demokracji (ESD) w latach 2024-2025. O ten tytuł powalczymy z Bratysławą, Izmirem, Lipskiem i Wiedniem, a ostateczną decyzję podejmie Jury Obywatelskie. Zwycięzcę tytułu poznamy 12 grudnia 2023. To druga edycja konkursu, w którym mogą wziąć udział wszystkie miasta powyżej 100 tysięcy mieszkańców z 46 państw członkowskich Rady Europy.
– Gdańsk jest zakochany w demokracji i to nie pusty slogan, a rzeczywiste połączenie solidarności i zaangażowania w budowanie społeczeństwa obywatelskiego oraz pielęgnowanie lokalnej i europejskiej tożsamości. Gdańszczanie codziennie udowadniają, jak ważne są demokratyczne wartości, a potwierdza to m.in. wysoka frekwencja wyborcza, która wyniosła aż 81,5%. Bardzo się cieszę że nasza aplikacja została zauważona przez Jury – mówi Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska.
Zakochani w demokracji
W aplikacji naszego miasta o tytuł Europejskiej Stolicy Demokracji zatytułowanej “Zakochani w demokracji – wszyscy razem i każdy indywidualnie” podkreślono, że Gdańsk jest nie tylko miastem “wolności i solidarności”, ale też otwartym, innowacyjnym i progresywnym. Miasto udostępnia mieszkańcom i organizacjom pozarządowym lokale do działań na rzecz lokalnych społeczności i dofinansowuje tworzone w nich Domy Sąsiedzkie, które stają się lokalnymi centrami praktykowania demokracji i które współpracują ze sobą w sieci. Co bardzo istotne, wszystkie miejskie strategie i programy tworzone są z udziałem mieszkańców.
Od 12 lat realizowany jest w Gdańsku Budżet Obywatelski. Wprowadzono panele obywatelskie do debaty publicznej. Od wielu lat działają też mechanizmy wspierania finansowego inicjatyw mieszkańców w postaci sześciu funduszy na mikrodotacje dla grup nieformalnych i organizacji obywatelskich. Są to fundusze: młodzieżowy, sąsiedzki, senioralny, rekreacyjno-sportowy, równego traktowania oraz innowacji.
Działa też w Gdańsku wiele ciał kolegialnych międzysektorowych – Rad Społecznych, złożonych z przedstawicieli reprezentujących różne sektory społeczne i stanowiących organy doradcze prezydenta i Rady Miasta, w tym Młodzieżowa Rada Miasta i Rada Seniorów.
We wrześniu, przez dwa dni gościła w Gdańsku trzyosobowa delegacja ekspertów reprezentujących Biuro oraz Jury Europejskiej Stolicy Demokracji, którzy na miejscu przyglądali się, jakie atuty ma nasze miasto w krzewieniu idei demokracji.
Więcej informacji o wizycie można przeczytać w artykule na portalu www.gdansk.pl.
Przykład i inspiracja
Wszystkie miasta zakwalifikowane do drugiej edycji konkursu na Europejską Stolicę Demokracji wykazały silne przywiązanie do zasad demokracji, oferując wieloaspektowe podejście do zwiększania zaangażowania obywatelskiego. Decyzja jury opiera się na innowacyjnych programach rywalizujących miast – zarówno wdrożonych, jak i planowanych – mających na celu wzmocnienie demokracji i udowodnioną zdolność do wspierania współpracy i inspirowania działań transgranicznych.
– Jesteśmy dumni z miast, które zostały wybrane na krótką listę miast ubiegających się o tytuł Europejskiej Stolicy Demokracji. Są one cennym źródłem inspiracji i przykładem codziennego dążenia do ideałów demokracji – stwierdza Antonella Valmorbida, przewodnicząca Jury Ekspertów.
Ostateczną decyzję podejmie Jury Obywatelskie
Konkurs przejdzie teraz do kolejnego etapu, w którym w dniach 24 listopada – 3 grudnia 2023 r. ostateczna decyzja zostanie podjęta przez Jury Obywatelskie, w którym zasiada obecnie ponad 4000 Europejczyków. Kandydat, który uzyska największą liczbę głosów, przejmie tytuł Europejskiej Stolicy Demokracji od Barcelony, która jako pierwsza w historii otrzymała tytuł, gdy miasto zakończy realizację swojego programu w październiku 2024 r.
– Miasta znajdujące się na krótkiej liście: Bratysława, Gdańsk, Izmir, Lipsk i Wiedeń, reprezentują awangardę innowacji demokratycznych i wszystkie z nich zasługują na kandydowanie do tytułu Europejskiej Stolicy Demokracji 2024/25. W tym kluczowym momencie konkursu zapraszamy wszystkich do zostania Jurorem Obywatelskim i pomocy w wyłonieniu miasta, które najlepiej ucieleśnia zasady demokracji i inspiruje nas wszystkich – podkreśla Helfried Carl, założyciel Europejskiej Stolicy Demokracji.
Każdego roku do 10 000 Jurorów Obywatelskich ze wszystkich państw członkowskich Rady Europy wybiera Europejską Stolicę Demokracji. Jej członkowie służą również jako wyjątkowa rada i sieć dla kwestii takich jak partycypacja, demokracja i zrównoważony rozwój. Można dołączyć do tego grona, a więcej informacji znajduje się na stronie inicjatywy: capitalofdemocracy.eu/pl/join-the-citizens-jury
Członkowie Jury Obywatelskiego z danego miasta oraz państwa nie mogą wybrać swojego rodzimego kandydata.
Wzór doskonałości demokratycznej
Europejskie Stolice Demokracji służą jako wzór doskonałości demokratycznej i pełnią wiodącą rolę w sieci miast ESD, wspierając współpracę i wymianę w całej Europie. Miasto posiadające ten tytuł czerpie szereg korzyści, takich jak wzmocniona międzynarodowa reputacja jako centrum edukacji i innowacji, możliwość organizacji międzynarodowych wydarzeń i oczywiście powód do dumy obywatelskiej. Więcej informacji na temat konkursu, wybranych miast i aktualnych informacji na temat Europejskiej Stolicy Demokracji 2024/25 można znaleźć na stronie capitalofdemocracy.eu.
Marta Formella
fot. Jerzy Pinkas
Urząd Miejski w Gdańsku
