Był znakomitym reżyserem i scenarzystą, ojcem filmowych Kargulów i Pawlaków oraz twórcą wielu komedii, które kochali Polacy. To także laureat Platynowych Lwów, nagrody Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych przyznawanej za całokształt twórczości. Sylwester Chęciński zmarł 8 grudnia 2021 roku. Miał 91 lat.
Sylwester Chęciński urodził się 21 maja 1930 roku w Sućcu na Lubelszczyźnie. Był absolwentem Wydziału Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej w Łodzi (1956). Zadebiutował „Historią żółtej ciżemki” (1961), za którą otrzymał Srebrny Medal na MFF dla Dzieci i Młodzieży w Wenecji. W 1964 roku powstała „Agnieszka 46”, a rok później „Katastrofa”.
W 1967 roku zrealizował pierwszą część swojego słynnego tryptyku filmowego o rodzinie Kargulów i Pawlaków: „Sami swoi”, „Nie ma mocnych” (1974) i „Kochaj albo rzuć” (1977), należącego do ulubionych komedii Polaków. Pierwsza część z cyklu jest jednym z dwóch czarno-białych polskich filmów, które zostały pokolorowane.
Sylwester Chęciński był również reżyserem takich filmów jak: „Tylko umarły odpowie” (1969), „Legenda” (1970), „Roman i Magda” (1978), „Bo oszalałem dla niej” (1980), produkcji telewizyjnych „Diament radży” i „Pierwsza miłość” wg scenariusza Andrzeja Wajdy (oba z 1971) oraz serialu „Droga” (1973).
W 1982 roku Sylwester Chęciński zrealizował przebój kinowy „Wielki Szu”, jedną z najpopularniejszych polskich komedii sensacyjnych. W 1991 roku powstały kultowe „Rozmowy kontrolowane”, pierwsza komedia, której akcja toczy się w realiach stanu wojennego.
Ostatni film reżysera „Przybyli ułani” należał do telewizyjnego cyklu „Święta polskie” (2005).
Sylwester Chęciński w latach 1976-1980 był zastępcą kierownika artystycznego Zespołu Filmowego „Iluzjon”, a w latach 1988-1991 pełnił tę funkcję w zespole filmowym „Kadr”.
Dwukrotnie otrzymał Nagrodę Ministerstwa Kultury i Sztuki II stopnia, a w 1971 roku Nagrodę MON II stopnia za tryptyk „Sami swoi”, „Nie ma mocnych”, „Kochaj albo rzuć”. W 1978 roku zdobył nagrodę czasopisma „Film”.
Chęciński był dwukrotnym laureatem Nagrody Kulturalnej Wrocławia, otrzymał też tytuł honorowego bbywatela tego miasta. W 2007 roku Stowarzyszenie Filmowców Polskich przyznało mu nagrodę za osiągnięcia życia, a w 2011 Platynowe Koziołki na poznańskim festiwalu Ale Kino!. Reżyser był też laureatem m.in. specjalnej Złotej Kaczki Stulecia za komedię „Sami swoi”.
W Gdyni odebrał Platynowe Lwy podczas gali 39. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w 2014 roku. Trzy lata później został też uhonorowany Nagrodą Orła za osiągnięcia życia.
Sam zagrał tylko w jednym filmie, niskobudżetowej komedii Władysława Sikory„Baśń o ludziach stąd”.
Magdalena Śliżewska
fot. Wojtek Rojek
UM Gdynia
