Przed świętami ogarnia nas prawdziwe zakupowe szaleństwo. Szukamy brakujących prezentów i produktów do przygotowania świątecznych potraw. Niestety często kupujemy na wyrost, co powoduje, że przetworzona żywność się marnuje i w rezultacie ląduje w śmietniku. Co w takim razie możemy zrobić, aby nie wyrzucać żywności i świętować w zgodzie z zasadą zero waste?
Dla niektórych w święta stół powinien uginać się od jedzenie, a pod choinką musi leżeć pełno prezentów. Jednak zanim wrócimy ze sklepu z torbami pełnymi niepotrzebnych rzeczy, zastanówmy się, czy rzeczywiście tego potrzebujemy? I jak zaplanować zakupy, żeby niczego nie zmarnować i być w porządku wobec naszej planety?
Zakupy lokalnie i ekologicznie
Kupujmy lokalnie i sezonowo. Odległość, jaką musiały pokonać dostarczane nam produkty ma niebagatelne znaczenie dla ich śladu węglowego. Chodzi o sumę emisji gazów cieplarnianych, które zostały wyemitowane, aby produkt powstał i trafił na nasz stół. Dlatego robiąc zakupy, zwracajmy uwagę na to, skąd pochodzą produkty, które wybieramy. Stawiajmy przede wszystkim na lokalnych przedsiębiorców.
Sprawdzajmy też, czy wybierane produkty powstają z poszanowaniem środowiska, np. bez oleju palmowego, a zakupy pakujmy do toreb wielokrotnego użytku.
Jedzmy zdrowo i z jak najmniejszą szkodą dla klimatu – te wymogi spełnia dieta ograniczająca spożywanie mięsa i nabiału. Postawmy w te święta na warzywa i owoce.
Świąteczne ozdoby i prezenty
Na choince powieśmy ozdoby z poprzednich lat. Najbardziej ekologiczne przedmioty to te, które już mamy w szafie. Nie kupujmy produktów jednorazowych i nie generujmy nowych odpadów. I tak jest ich już zdecydowanie za dużo w okresie świątecznym.
Zawsze można też nabyć coś z drugiej ręki. Sklepy charytatywne, z używaną odzieżą i portale internetowe pełne są ozdób i upominków, które zostały wyprodukowane, użyte i teraz czekają na drugie życie.
Wybierajmy prezenty dobrej jakości, które długo posłużą obdarowanej osobie. Zwracajmy uwagę na certyfikaty zrównoważonych produkcji (np. OEKO-TEX® dla tekstyliów lub FSC dla produktów z drewna, EY Ecolabel, Fairtrade) i – tak, jak w przypadku żywności – rozważmy lokalnych producentów oraz dostawców.
Pakujmy prezenty w taki sposób, aby wytworzyć jak najmniej odpadów, np. używając torebek z minionych lat. Można również użyć zwykłego papieru i samodzielnie go ozdobić.
Zawsze można też obdarować bliskich biletem np. do teatru czy kina. Praktycznie wszystkie instytucje kultury mają takie vouchery w swojej ofercie.
Podziel się jedzeniem
Przygotowując świąteczne posiłki zachowajmy umiar. Okazuje się, że statystyczny mieszkaniec wyrzuca 4 kg jedzenia miesięcznie, a w grudniu nawet 2-3 razy więcej.
Kupujemy za dużo, kierując się chwilowym impulsem. Gotujemy więcej niż jesteśmy w stanie zjeść i w rezultacie wyrzucamy jedzenie, pieniądze i marnujemy zasoby planety.
Jaki z tego wniosek? Przede wszystkim mniej kupujmy. A jeżeli nie jesteśmy w stanie zjeść przygotowanego jedzenia – podzielmy się nim z innymi. Część możemy np. zanieść do lodówki społecznej, innymi potrawami podzielić się na różnych grupach w mediach społecznościowych.
Niektóre produkty można też zamrozić lub zawekować i zjeść kiedy indziej. Z równie wielkim apetytem.
Magdalena Śliżewska
UM Gdynia
