Inwestycja, dzięki której rafineria w Gdańsku już w 2025 roku będzie produkować wysokiej jakości bazowe oleje smarowe, wchodzi w fazę realizacji. 28 września br. LOTOS zawarł umowę na budowę Hydrokrakingowego Bloku Olejowego (HBO). Głównym wykonawcą została firma KT – Kinetics Technology S.p.A., z którą gdański koncern współpracował podczas Projektu EFRA. Wartość inwestycji to ponad 1,4 mld zł.
Należąca do Grupy Kapitałowej LOTOS spółka LOTOS Oil zawarła 28 września br. umowę z renomowaną włoską firmą KT – Kinetics Technology S.p.A. (KT) na projektowanie techniczne, zakupy i dostawy oraz prace budowlano-montażowe (w formule stała cena i realizacja „pod klucz”) dla całego zakresu technicznego Projektu HBO. KT nie tylko posiada bogate doświadczenie w przemyśle rafineryjnym i petrochemicznym, ale również dobrze zna zakład Grupy LOTOS z realizacji Projektu EFRA oraz wcześniejszych realizacji.
W zakres projektu wchodzą budowa m.in. instalacji hydrokrakingu, wykorzystującej procesy odparafinowania katalitycznego i uwodornienia, parków zbiorników wsadu i produktów instalacji, rurociągów międzyobiektowych i stacji zasilania elektrycznego. Ponadto planowane są adaptacja i modernizacja obiektów już istniejących na terenie rafinerii w Gdańsku, powiązanych technologicznie lub technicznie z nowymi obiektami.
Celem Projektu HBO jest dalsza poprawa ekonomiki przerobu ropy naftowej poprzez wygenerowanie wyższych marż w wyniku produkcji i sprzedaży nowych, wysokomarżowych produktów. Instalacja ma produkować rocznie ponad 400 tys. ton baz olejowych grupy II oraz kilkadziesiąt tysięcy ton półproduktów paliwowych. Inwestycja jest odpowiedzią na wyzwania, jakie pojawiają się przed rafineriami skupionymi na produkcji paliw motorowych. Produkcja baz olejowych zwiększy łańcuch wartości całej Grupy Kapitałowej LOTOS. Realizacja Projektu HBO jest spójna ze strategią koncernu na lata 2017-2022.
– Grupa LOTOS jest obecna na rynku olejów bazowych od wielu lat. Projekt HBO to więc niejako powrót do korzeni oraz jednocześnie najlepszy sposób dywersyfikacji portfolio w kierunku nowych produktów niepaliwowych. Wysokiej jakości bazy olejowe umożliwią nam produkcję środków smarnych oraz olejów, które będziemy sukcesywnie lokowali na rynku po jak najbardziej atrakcyjnych cenach – podkreśla Zofia Paryła, prezes zarządu Grupy LOTOS.
Oleje bazowe grupy II
Surowcem nowej instalacji będą destylaty ze zbudowanej w ramach Projektu EFRA instalacji destylacji próżniowej hydrowaksu (ang. Hydrowax Vacuum Distillation Unit, HVDU), która umożliwiła rozfrakcjonowanie tego półproduktu na destylaty próżniowe, odpowiednie dla produkcji olejów bazowych. Sercem Projektu HBO będzie instalacja katalitycznego odparafinowania i uwodornienia (ang. isodewaxing/isofinishing, IDW/IF), wykorzystująca procesy wodorowe stosowane na instalacjach hydrokrakingowych.
Obecna produkcja LOTOSU to w przeważającej części oleje bazowe grupy I, których produkcja opiera się na technologiach rozpuszczalnikowych. Rozwiązanie polegające na wprowadzaniu nowych baz olejowych grupy II przełoży się na wzmocnienie koncernu nie tylko na rynku polskim, ale także na rynkach zagranicznych. Rozpoczęcie eksploatacji nowej instalacji hydrokrakingu spowoduje podniesienie konkurencyjności LOTOSU w obszarze produkcji i sprzedaży baz olejowych, stwarzając możliwość wprowadzenia na rynek olejów bazowych grupy II, w tym – oleju bazowego typu Brightstock.
Szacuje się, że poziom produkcji olejów przemysłowych wzrośnie z 30% całości produkcji olejowej w poprzednich latach i osiągnie przewidywany poziom 50-60% do końca tej dekady. Jednym z dodatkowych czynników wpływających na zwiększone zużycie olejów przemysłowych o wysokiej jakości, w tym ciężkich baz olejowych, są przewidywane nowe, duże inwestycje związane z tzw. zieloną energią.
Dla przyszłej instalacji HBO zakupiono licencję firmy Chevron Lummus Global (twórcy technologii katalitycznego odparafinowania dla procesów: isodewaxingu i hydrofinishingu). Chevron wykonał też dokumentację projektu bazowego oraz, w swoim ośrodku badawczym w Richmond (Kalifornia) w instalacji pilotowej, przeprowadził we wrześniu 2020 r. testy z użyciem trzech destylatów z instalacji HVDU. Aby uzyskać destylaty zbliżone do tych, jakie mają być przerabiane w instalacji HBO, wcześniej, w listopadzie 2019 r. przeprowadzono w rafinerii ruch testowy. Badania w Richmond potwierdziły słuszność wyboru technologii oraz parametry jakościowe produktów: olejów bazowych grupy II.
Olejowe centrum kompetencyjne
Trwa proces budowy koncernu multienergetycznego, którego częścią ma być również Grupa LOTOS. Zgodnie z przedstawioną w maju br. strukturą nowego podmiotu, w Gdańsku zlokalizowane ma być m.in. centrum kompetencyjne związane z produkcją olejów bazowych i środków smarnych. Projekt HBO nie będzie wiec przedmiotem dezinwestycji w ramach realizacji środków zaradczych określonych przez Komisję Europejską w związku ze zgodą na przejęcie przez PKN Orlen kontroli nad Grupą LOTOS.
– Realizacja Projektu HBO pozwoli skutecznie konkurować z bazami olejowymi importowanymi w Europie oraz wypełnić niszę rynkową. Ponadto, lokalizacja naszej rafinerii umożliwia efektywną logistykę drogą morską i lądową. Wdrożenie produkcji wysokiej jakości olejów grupy II zapewni stabilną i konkurencyjną bazę dla produkcji środków gotowych, także po przewidywanej reorganizacji przemysłu naftowego – dodaje Jarosław Wróbel, prezes zarządu Grupy LOTOS ds. inwestycji i innowacji.
Przyjęty harmonogram zakłada przekazanie do eksploatacji wszystkich instalacji i obiektów w pierwszej połowie 2025 r.
Grupa LOTOS S.A.
