Święto Wolności i Praw Obywatelskich 2024

W tym roku świętujemy 35. rocznicę wyborów 4 czerwca 1989. Aby upamiętnić te historyczne wydarzenie i jego skutki, w dniach 1-4 czerwca przygotowano wiele atrakcji. To m.in. Strefa Społeczna, która skupi zaangażowanych przedstawicieli NGO-sów z całej Polski, dziennikarzy, ludzi kultury i świata polityki. W programie znalazły się debaty, warsztaty, spotkania z gośćmi, spacery po wystawie ECS i atrakcje dla najmłodszych. Wydarzenia odbędą się na Placu Porozumienia Gdańskiego, w Europejskim Centrum Solidarności i na Placu Solidarności. Zmieniona zostanie organizacja ruchu wokół terenów stoczniowych.

Święto Wolności i Praw Obywatelskich obchodzone jest dla uczczenia rocznicy wyborów parlamentarnych w 1989 roku, które były pierwszymi częściowo wolnymi wyborami od czasów II wojny światowej. Wówczas Komitet Obywatelski „Solidarność” zdobył 99 miejsc w Senacie (na 100 możliwych) i wszystkie 161 mandatów w Sejmie. Wtedy narodziła się polska demokracja. Tamte wybory zapoczątkowały proces transformacji ustrojowej kraju z systemu komunistycznego do demokracji parlamentarnej.

– Zachęcam do wspólnego świętowania i korzystania z wielu atrakcji dla ciała i dla ducha – mówi Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska. – To okazja do budowania naszej gdańskiej, ale też polskiej wspólnoty. Strefę społeczną stworzy dwieście organizacji pozarządowych z całej Polski. Ta obywatelskość to wielka wartość, która rodziła się w 1989 roku i zmieniła Polskę. W programie są także wydarzenia naukowe upamiętniające te sprzed 35 lat i pokazujące, jak ważny wpływ miały one na współczesny świat. Bądźmy tam razem, cieszmy się, ale też pamiętajmy o przeszłości i wyciągajmy z niej wnioski.  

Zamknięcie odcinka ul. Popiełuszki

W związku z wydarzeniami zmieni się organizacja ruchu wokół terenów stoczniowych. 1 oraz 2 czerwca całkowicie dla ruchu zamknięty będzie odcinek ul. Popiełuszki – od ul. Nowomiejskiej do ul. Rybaki Górne.

Wspomniany odcinek ul. Popiełuszki będzie niedostępny dla kierowców, dla których wyznaczono objazd. Poprowadzony on będzie z wykorzystaniem ulic: Wałowej, Łagiewniki, Jana z Kolna i Nowomiejskiej.

Strefa społeczna

W ramach Święta Wolności i Praw Obywatelskich 1 i 2 czerwca na Placu Porozumienia Gdańskiego stanie Strefa Społeczna, czyli największy zlot organizacji pozarządowych w Polsce. Ponad 200 organizacji z całego kraju przez 2 dni przedstawi blisko 400 aktywności oraz przybliży wszystkim odwiedzającym działalność trzeciego sektora. To już 5 edycja Strefy Społecznej, która co roku odbywa się w okolicach rocznicy pierwszych, częściowo wolnych wyborów 4 czerwca 1989 r. 

Organizacje odwiedzające Strefę Społeczną zajmują się bardzo różnorodną tematyką, są wśród nich m.in. organizacje medyczne (hospicja, WOPR, organizacje zajmujące się osobami z niepełnosprawnościami), organizacje pomocowe osobom w kryzysach (bezdomności, uzależnień, ofiarom przemocy), organizacje edukacyjne (walczące z fake newsami, edukujące dzieci, tworzące szkoły społeczne), organizacje integrujące migrantów, związane ze związkami wyznaniowymi, ekologiczne, zajmujące się kulturą i sztuką czy też integrujące społeczność lokalną. 

Strefa Społeczna zostanie uroczyście otwarta 1 czerwca w samo południe na Scenie Wolności przy Placu Porozumienia Gdańskiego. Zaraz po niej odbędzie się wprowadzenie do kongresu „Solidarni w Rozwoju” poprowadzone przez prof. Cezarego Obrachta-Prondzyńskiego, który w tym roku poruszy temat różnych form aktywizmu. 

Równolegle do warsztatów „Solidarnych w Rozwoju” rozpoczną się debaty przygotowane przez Press Club Polska. Rozmowy prowadzone przez Magdalenę Rigamonti oraz Jarosława Włodarczyka odbywać się będą na Scenie Wolności od godziny 13.00. Cykl rozpocznie debata „Kuchnia i salony – 20 lat Polski w Unii Europejskiej” z udziałem korespondentów radiowych i telewizyjnych w Brukseli: Jarosława Gugały, Witolda Jurasza oraz Beaty Płomeckiej, którzy opowiedzą o kulisach pracy w unijnych instytucjach. Będzie to rozmowa z dziennikarzami, którzy od początku obserwowali negocjacje i wchodzenie Polski do Unii. Obserwują do dziś, z różnych perspektyw, od kuchni i od salonów, mężów stanu i nieudolnych polityków i wiedzą po co weszliśmy i po co jesteśmy w Unii.

O godzinie 15.00 zaplanowano rozmowę z Martyną Wojciechowską – dziennikarką i podróżniczką, która odpowie na pytania: jak korzystać z wolności i demokracji? Czy one ograniczają poprzez nieskończone możliwości? Czy pozwalają rozwinąć skrzydła? 

Spotkanie „Wolne media w wolnej Polsce – 35 lat bez cenzury” odbędzie się o godzinie 16.30 z udziałem Marka Jurka, Małgorzaty Niezabitowskiej oraz Janusza Zaorskiego. To spotkanie ze współtwórcami polskiej wolności, uczestnikami przemian 1989 roku. Między innymi dzięki nim mamy dziś wolne media. 

Co to są wolne media i po co nam one? Czy demokracja może działać bez niezależnych mediów? Czy w czasach polaryzacji media pozostają bezstronne? Jakie są granice zaangażowania mediów i po której stronie powinni stać dziennikarze? Na te pytania odpowiedzą o godzinie 18.00 czołowi polscy dziennikarze: Brygida Grysiak, Tomasz Sekielski, Mariusz Szmidka oraz Łukasz Warzecha w debacie „Rola mediów w demokracji”. 

Cykl rozmów Press Club Polska zamknie o godz. 19.30 podcast onet.pl „Rachunek Sumienia” z udziałem Aleksandra Kwaśniewskiego i ks. Kazimierza Sowy. „Rachunek sumienia” to nie jest podcast tylko o Kościele! To podcast o ludziach, na których kariery, a czasem i na całe życie, wpływ miała (lub nadal ma) instytucja jaką jest Kościół katolicki. 

W tym roku, na dwóch scenach: Wolności i Praw Obywatelskich, przeprowadzone zostaną również debaty przygotowane przez fundacje i stowarzyszenia współpracujące z Fundacją Gdańską przy tworzeniu Strefy Społecznej. 

Istotnym elementem tegorocznej Strefy Społecznej będzie Strefa dla Dzieci. W tym roku dla najmłodszych obywateli i obywatelek, w dniu ich święta przygotowano moc atrakcji, a wśród nich m.in. dmuchańce, giga gry, jenga, malowanie twarzy, bitwa morska oraz inne gry i zabawy prowadzone przez animatorów. 

Tegoroczna Strefa Społeczna będzie dwa razy większa niż w zeszłym roku. Na odwiedzających, poza Strefą dla Dzieci, czekają również food trucki, strefa relaksu, pokazy kowalstwa i wiele atrakcji przygotowanych przez trzeci sektor i organizatorów.  

Wstęp wolny. Szczegóły na stronie www.4czerwca.gdansk.pl

Wydarzenia w Europejskim Centrum Solidarności

Wiele wydarzeń w dniach 1-4 czerwca odbędzie się także w Europejskim Centrum Solidarności. Przygotowano coś dla rodzin, aktywistów, młodzieży, osób zainteresowanych sytuacją na świecie i prognozami na przyszłość, wszystkich pracujących z ludźmi i dla ludzi, wielbicieli historii i pasjonatów czytania

Narodziny demokracji

Kulminacyjnym punktem obchodów będzie upamiętnienie narodzin polskiej demokracji, które odbędzie się we wtorek, 4 czerwca o godz. 12.00 na Placu Solidarności. W uroczystości wezmą udział uczestnicy wydarzeń historycznych oraz przedstawiciele władz państwa, parlamentu i samorządu z Lechem Wałęsą, prezydentem RP na czele. We wspólnotowym rytuale zostaną upamiętnieni ci, którzy są autorkami i autorami polskiej demokracji.

Podsumowaniem Święta Wolności i Praw Obywatelskich będzie debata Czasy przełomów 1989–2024 | Polska – Europa – świat, zaplanowana na 4 czerwca o godz. 19.30. Do rozmowy w ogrodzie zimowym ECS zasiądą: Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska, Danuta Hübnerz, profesor nauk ekonomicznych, europosłanka, Zbigniew Janas, działacz opozycji w PRL, były poseł na Sejm RP, Mykola Kniażycki, dziennikarz, deputowany Rady Najwyższej Ukrainy i Basil Kerski, dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności.

W samo południe, czyli spacery subiektywnymi ścieżkami wspomnień

W dni święta wystawę stałą ECS można zwiedzać z dawnymi opozycjonistami w roli przewodników. Każdy spacer jest inny, bo jego trasę i dynamikę wyznaczają wspomnienia sprzed lat. Dlatego nazywane są subiektywnymi.

  • 1 czerwca: 11.00, 13.00, 15.00, 17.00 (spacer w języku białoruskim)
  • 2 czerwca: 11.00, 13.00, 15.00, 17.00 (spacer w języku ukraińskim)

W roli przewodników wystąpią:

  • Anna Bikont, dziennikarka, pisarka, działaczka opozycyjnej prasy w PRL
  • Andrzej Celiński, członek Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie, uczestnik obrad Okrągłego Stołu, senator I i II kadencji
  • Zbigniew Hołdys, artysta, muzyk, przed wyborami 4 czerwca pełnił rolę szefa promocji kampanii wyborczej Komitetu Obywatelskiego warszawskiej Solidarności
  • Zbigniew Janas, działacz opozycji w PRL, w Sierpniu ’80 uczestnik protestów,
    w wyborach 4 czerwca 1989 zdobył mandat posła
  • Jerzy Kośnik, fotoreporter i artysta fotografik, społeczny fotograf pierwszej Solidarności
  • Grażyna Staniszewska, jedyna kobieta w reprezentacji opozycji podczas obrad Okrągłego Stołu, w wyborach 4 czerwca zdobyła mandat posłanki
  • Bogdan Lis, jeden z czołowych opozycjonistów w PRL, sygnatariusz Porozumień Gdańskich, uczestnik obrad Okrągłego Stołu (spacer dostępny z tłumaczeniem
    na polski język migowy)

Ofertę dopełniają spacery po wystawie STOCZNIA, prowadzone przez certyfikowanych przewodników ECS (również w języku angielskim).
1–2 czerwca: 12.00, 14.00, 4 czerwca: 13.00, 15.00, wstęp biletowany

Sekrety „1989”

Od kogo Henryka Krzywonos usłyszała: „Jak musisz, babo, to tul”? Co oznaczało hasło: „Ula przeprasza, ale dziś nie przyjdzie”? Jak Danuta Wałęsowa zdobyła świniaka na święta, gdy Lecha internowano w stanie wojennym? – odpowiedzi na te pytania daje książka, której prapremiera odbędzie się 1 czerwca o godz. 16.00 w bibliotece ECS. „1989. Pozytywny mit” to dzieło twórców głośnego i wielokrotnie nagradzanego musicalu „1989” – Marcina Napiórkowskiego, Katarzyny Szyngiery i Mirosława Wlekły.

Historię pokojowych przemian w Polsce zobaczymy oczami trzech rodzin: Frasyniuków, Kuroniów i Wałęsów oraz innych ludzi, których połączyła idea wolnej Polski. Znane z książek wydarzenia przeplatają się z intymnymi chwilami radości i cierpienia przeżywanymi w zaciszach peerelowskich mieszkań. Perspektywa bohaterów czasu przemian, zwłaszcza kobiet, przerzuca most między generacją Solidarności a pokoleniem milenialsów.

Podczas spotkania będzie można nabyć książkę i zdobyć autografy autorów. Wstęp wolny.

Dziki Wschód

Co w schyłkowych latach PRL i pierwszych latach wolnej Polski myśleli Polki i Polacy, jakie mieli plany, czego chcieli i czego się bali? W swojej najnowszej książce „Dziki Wschód. Transformacja po polsku 1986–1993”, Michał Przeperski oddaje głos zwykłym ludziom, również tym, których transformacja nie oszczędziła. Interesuje go to, co działo się wtedy na polskich ulicach i w polskich domach. Rozbraja mity i uproszczenia, pokazując, że schyłkowy PRL wcale nie był taki szary, a wczesne lata 90. takie kolorowe. „Dziki Wschód…” tylko pozornie jest opowieścią o przeszłości, bo nie sposób zrozumieć współczesnej Polski bez przemyślenia na nowo tego, co zdarzyło się w tamtych czasach. Wydarzenie odbędzie się 3 czerwca, godz. 17.00 w bibliotece ECS. Wstęp jest wolny.

Dr Michał Przeperski jest historykiem, pracownikiem Instytutu Historii PAN oraz rzecznikiem prasowym Muzeum Historii Polski, specjalizuje się w dziejach Europy Środkowej w XX wieku, zwłaszcza w procesach transformacji politycznej i społecznej.

Partnerstwo w nowych czasach

Co musi się zmienić w relacjach organizacji społecznych – samorząd? Jak idea wzajemnej współpracy, opartej na zasadach solidarności, niezależności i partnerstwa sprawdza się w praktyce? To pytania, które staną podczas debaty: Samorząd i organizacje społeczne. Partnerstwo wobec nowych wyzwań, która odbędzie się 2 czerwca, godz. 12.00 w ogrodzie zimowym ECS. Wstęp jest wolny.

Do rozmowy zaproszeni zostali: Anna Dąbrowska, prezeska Stowarzyszenia Homo Faber, Karolina Dreszer, prezeska Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych, Łukasz Gorczyński, zastępca prezydenta Gliwic, Maria Klaman, zastępczyni prezydenta Krakowa i Robert Waraksa, burmistrz Olsztynka. Gospodarzem sesji będzie Krzysztof Izdebski, ekspert Fundacji im. Stefana Batorego ds. relacji pomiędzy administracją publiczną a obywatelami i rzecznictwa.

Oblicza nowej Europy i czasy przełomów

Na forum Europa z widokiem na przyszłość przybędą bohaterowie i kreatorzy zmian, reprezentujący różne generacje, dyscypliny i perspektywy. To już dziesiąta, jubileuszowa edycja tego międzynarodowego projektu, który odbędzie się w dniach 3-4 czerwca w różnych przestrzeniach ECS. W tym roku oś rozważań wyznaczą rocznice wydarzeń sprzed 35 lat – obrady Okrągłego Stołu, częściowo wolne wybory w Polsce i krwawe stłumienie pokojowej rewolucji w Chinach.

Dwudniowe forum otworzy debata „Oblicza nowej Europy”, w której udział wezmą: David Gregosz, niemiecki politolog, dyrektor Fundacji Konrada Adenauera w Polsce, Mykoła Kniażycki, ukraiński polityk i dziennikarz, deputowany Rady Najwyższej Ukrainy, Paweł Latuszka, białoruski polityk i dyplomata, zastępca przewodniczącej Zjednoczonego Gabinetu Przejściowego Białorusi, Iwona Reichardt, polska politolożka, zastępczyni redaktora naczelnego „New Eastern Europe”. Spotkanie poprowadzi Adam Reichardt, amerykańsko-polski politolog, dziennikarz, publicysta, redaktor naczelny „New Eastern Europe”.

Promocyjna cena biletów

Z okazji Święta Wolności i Praw Obywatelskich w dniach 1–4 czerwca bilety na wystawę stałą ECS, wystawę STOCZNIA kosztują tylko 10 zł (zwiedzanie indywidualne z audioprzewodnikiem, spacery subiektywne i spacery przewodnickie również w promocji). Szczegółowe informacje o spacerach i biletach dostępne są na stronie Europejskiego Centrum Solidarności.

Koncert Mery Spolsky – Freedom 

Na zakończenie cyklu wydarzeń, we wtorek, 4 czerwca w 100czni odbędzie się koncert Mery Spolsky. To artystka łącząca różne dziedziny sztuki, specjalistka od elektronicznych, tanecznych brzmień, która nie stroni od tematów trudnych, takich jak ciałopozytywność czy oczekiwania wobec kobiet.

Zadebiutowała albumem „Miło Było Pana Poznać” (2017). Dwa lata później pojawił się kolejny album – „Dekalog Spolsky”, a rok temu najnowszy – „Erotik Era”. Ma na swoim koncie również debiut książkowy „Jestem Marysia i chyba się zabiję dzisiaj” (2021), okrzyknięty „niepokornym debiutem literackim” i sprzedany w dziesiątkach tysięcy egzemplarzy.

Kilkakrotnie nominowana do Fryderyków. Laureatka Nagrody im. Grzegorza Ciechowskiego (2021). W uzasadnieniu, kapituła nagrody napisała m.in. „za niezwykłą świadomość spójności formy, treści i przekazu artystycznego w duchu patrona nagrody”.

Wstęp na wydarzenie jest wolny. Liczba miejsc ograniczona.

Program obchodów Święta Wolności i Praw Obywatelskich 

1 czerwca 2024, sobota

  • 9.30 – Podniesienie polskiej flagi na najwyższy maszt w Gdańsku/ Góra Gradowa
  • 11.00 / 13.00 / 15.00 – W samo południe | spacery subiektywne po wystawie stałej ECS W roli przewodników: Andrzej Celiński, Zbigniew Janas, Grażyna Staniszewska / wystawa stała ECS / wstęp biletowany
  • 11.00 -19.00 – Obrady Parlamentu Młodych RP / audytorium ECS/ obrady zamknięte
  • 12.00 / 14.00 – Zapytaj o stocznię | spacery przewodnickie po wystawie Stocznia Po wystawie Stocznia | Człowiek. Przemysł. Miasto oprowadzają certyfikowani przewodnicy ECS/ wystawa Stocznia/ wstęp biletowany
  • 12.00 – 21.00 – Strefa społeczna Niemal 200 organizacji pozarządowych, spotkania i rozmowy, strefa dla dzieci, strefa gastro / Plac Porozumienia Gdańskiego / wstęp wolny/ szczegółowy program: 4czerwca.gdansk.pl
  • 12.00 -17.00 – Kongres Solidarni w rozwoju Jak energia aktywistów zmienia demokrację? / Strefa Społeczna, Plac Porozumienia Gdańskiego / wstęp wolny
  • 13.00 / 15.00 / 16.30 / 18.00 / 19.30 – Polek i Polaków rozmowy Wśród gości m.in.: Brygida Grysiak, Jarosław Gugała, Marek Jurek, Aleksander Kwaśniewski, Małgorzata Niezabitowska, Beata Płomecka, Magdalena Rigamonti, Tomasz Sekielski, Kazimierz Sowa, Martyna Wojciechowska / Strefa Społeczna, Plac Porozumienia Gdańskiego/ wstęp wolny
  • 16.00 – 1989. Pozytywny mit | prapremiera książki. Książka twórców głośnego, świetnie przyjętego i wielokrotnie nagradzanego musicalu „1989”, autorzy to: Marcin Napiórkowski, Katarzyna Szyngiera i Mirosław Wlekły (Znak 2024) / biblioteka ECS / wstęp wolny
  • 16.00 – Ask about The Shipyard | guided tours of The Shipyard exhibition in English The Shipyard | Man. Industry. City exhibition is guided by certified ECS guide / The Shipyard exhibition / admission ticket
  •  17.00 – Опівдні | авторські екскурсії  постійною виставкою ЄЦС українською мовою У ролі екскурсовода – Лев Захарчишин
    / Постійна виставка ЄЦС / вхід за квитками 

2 czerwca 2024, niedziela

3 czerwca 2024, poniedziałek

4 czerwca 2024, wtorek

Marta Formella
Urząd Miejski w Gdańsku

Poprzedni artykułKoncert Podsiadło – organizacja ruchu i zmiany w komunikacji miejskiej
Następny artykułProcesje Bożego Ciała – utrudnienia w ruchu
Redakcja
Subskrybuj
Powiadom o
0 komentarzy
Najstarsze
Najnowsze Najczęściej oceniane
Informacje zwrotne w treści
Wyświetl wszystkie komentarze